Ieder seizoen lezen we helaas weer regelmatig over lawine-ongevallen. Vaak als het over dit onderwerp gaat, hoor ik de vraag: “Hoe groot is de kans dat je het overleeft als je in een lawine terecht komt? En hoeveel scheelt het nou als je de juiste gear (pieper, schep, sonde en airbag) bij je hebt?” Hierop is geen eenduidig antwoord te geven, in dit artikel is naar verschillende onderzoeken gekeken.
Overlevingskans van een lawine
De overlevingskans van een lawine hangt van veel factoren af en daarom is het erg lastig hier een percentage aan te koppelen. Zo is het bijvoorbeeld van belang hoe groot de lawine is, maar ook hoe je valt. Val je op een zachte ondergrond of klap je met een hoofd op je rots? De situaties kunnen erg verschillen en de overlevingskansen dus ook.
Volgens deskundigen is 23% van alle lawines waarbij mensen betrokken zijn dodelijk. Hierbij worden echter alle lawines gerekend, ook ongelukken waarbij personen niet bedolven zijn geraakt onder de sneeuw. Het sterftecijfer voor lawines waarbij slachtoffers deels begraven zijn ligt bij 4%. Hoe langer je onder de sneeuw begraven ligt hoe sneller de kans op overleven daalt. Bij lawines met compleet bedolven wintersporters ligt het sterfteaantal bij 52,4%.
15-20 minuten is de grens
Volgens het Eurac Research Institute of Mountain Emergency Medicine in Bolzano is 15-20 minuten een belangrijke grens voor lawineslachtoffers. Na deze tijdsperiode daalt de kans op overleven aanzienlijk. In de eerste periode na de lawine is de overlevingskans nog zo’n 90% (afhankelijk van de verwondingen). Na 15-20 minuten daalt de kans al naar ongeveer 30%. In deze fase overlijden veel slachtoffers aan verstikking of belemmeringen aan de luchtwegen. Niet heel gek dat ze deze omslag de ‘fatal drop’ noemen. Lucht is nu eenmaal essentieel om te overleven.
Ook afhankelijk van soort sneeuw
De overlevingskans daalt wederom verder naar onder de 20% als je niet binnen twee uur op wordt gegraven. Dit geldt echter alleen als je een ruimte hebt om te ademen. Blijf je nog langer onder de sneeuw, dan daalt de kans vanzelfsprekend nog verder en is overleving alleen mogelijk als je een vrije weg hebt om te ademen. Met een ruimte om te ademen alleen red je het niet. Recent onderzoek heeft ook aangetoond dat de overlevingskans erg samenhangt met de soort sneeuw. Zo is bijvoorbeeld natte en zware sneeuw veel gevaarlijker. In het voorjaar neemt de kans op overleven al naar 10 tot 15 minuten sterk af.
Bereid je goed voor als je off-piste gaat
Ter informatie: de georganiseerde redding is over het algemeen pas na een half uur ter plaatse en dan zijn je overlevingskansen al sterk gedaald. Bereid je daarom goed voor door middel van cursussen en rijd met de juiste uitrusting als je buiten de piste wilt skiën. Hetzelfde geldt voor je kameraden, die moeten je immers redden mocht er toch iets fout gaan. Ik weet hoe verleidelijk het is om toch nog net even dat stukje naast de piste te pakken waar mooie poedersneeuw ligt, maar doe het echt niet zonder de juiste voorbereidingsmaatregelen te hebben genomen.
Ski safe!
