Wat is een lawinerugzak?

Een lawinerugzak is een rugzak met één of twee ingebouwde airbags. Wanneer je met een lawinerugzak in een lawine terecht komt, trek je aan een hendel bij de schouderband, waardoor de airbag met behulp van perslucht binnen enkele seconden wordt opgeblazen. Hierdoor ontstaat er een groot volume, waardoor de persoon kans heeft op een lawine te blijven drijven. Op deze pagina lees je alles over een lawinerugzak.

Het doel van een lawinerugzak

Een lawinerugzak wordt ook wel een lawine airbag genoemd. Het doel van de airbag in de lawinerugzak is voorkomen dat een persoon onder de sneeuw terecht komt als er een lawine afgaat.

De werking van een lawinerugzak

In een lawinerugzak zitten één of twee airbags. Deze activeer je door aan een hendel bij de schouderband te trekken, op het moment dat je in een lawine terecht komt. De hendel wordt ook weg trigger of Activatiehandgreep genoemd. Als je aan de hendel trekt, worden de airbags binnen enkele seconden gevuld door een persluchtpatroon dat zich in de rugzak bevindt. Door het opblazen van de airbag(s), ontstaat er een groot volume. Dit volume vergroot de kans dat je op het sneeuwoppervlak blijft drijven, waardoor je meer kans hebt de lawine te overleven.

Het wil alleen niet zeggen dat je met een lawinerugzak nooit onder de sneeuw terecht komt. Je kunt bijvoorbeeld in een diepe geul belanden. Ook bij kleine, korte lawines is de kans aanwezig dat je onder de sneeuw bedolven raakt. De lawinerugzak zorgt dan voor een grotere ruimte om in adem te kunnen halen, waardoor je de kans op overleven vergroot.

Technische aspecten lawinerugzak

Niet alle rugzakken zijn geschikt als lawinerugzak. Let hier dus op bij de aanschaf. Er zijn drie opties: een complete rugzak incl. systeem, een rugzak met een systeem dat je eruit kunt halen of een rugzak waar je later een systeem in kunt zetten. Om je meer inzicht te geven in het ‘airbag-systeem’, lichten we hieronder een aantal begrippen voor je uit.

• Cilinder met perslucht: Eén van de onderdelen in de rugzak, is de cilinder met perslucht. Ook wel cartridge genoemd. Deze zorgt ervoor dat de airbag(s) worden opgeblazen. De cilinder is of gemaakt van staal of van carbon. Voor vertrek schroef je de cilinder in een mondstuk in de rugzak. De perslucht in de cilinder zorgt ervoor dat de rugzak binnen enkele seconden wordt opgeblazen. Wanneer je deze hebt geactiveerd, heb je een nieuwe cilinder nodig.
• Balon(nen) (airbag): De airbag bestaat uit één of twee ballonnen. Zodra je de rugzak activeert, worden deze aan de zijkant van je lichaam opgeblazen. Zoals bijvoorbeeld de EVOC Line RAS Protector met Mammut airbag, die je op onderstaande afbeelding kunt zien.
• Activatiehandgreep/trigger: Om de airbag te kunnen activeren, moet je aan de activatiehandgreep trekken. Deze wordt ook wel de trigger genoemd. Hierin zit een soort capsule, die zorgt voor een kleine explosie als je aan de handgreep trekt. Door deze explosie wordt de cilinder met perslucht geactiveerd. Let op: er wordt aan linkshandigen aangeraden om de trigger rechts te dragen en aan rechtshandigen links. Bij een aantal rugzakken is dit handmatig aan te passen.

Verschillende soorten

Er zijn verschillende soorten lawinerugzakken op de markt. De meest bekende zijn van de merken ABS, BCA en Mammut. Alledrie de merken bieden kwalitatief goede rugzakken. Belangrijk is vooral dat de rugzak jou goed past.

Onderhoud lawinerugzak

Gebruik je de rugzak niet? Berg ‘m dan gewoon op in de kast. Een lawinerugzak is geen goedkope uitgave. Je betaalt al snel € 600,- voor een rugzak, inclusief systeem. Verstandig is om de rugzak alleen voor off-piste doeleinden te gebruiken. Schaf voor een gewone dag op de pistes een andere rugzak aan.

Laat de cilinder met perslucht altijd ingeschroefd in de rugzak zitten. Maak wel de activatiehandgreep los en berg deze netjes op, zodat er geen stof of vuil in terecht kan komen. Ga je op wintersport en ben je van plan om de rugzak te gaan gebruiken? Test ruim van tevoren of er nog genoeg bar in de cilinder zit en of alles nog wel werkt. Trek aan de handgreep en activeer de airbag met of zonder cilinder. Liever een nieuwe cilinder, dan een slecht functionerende rugzak!

Oefenen voor gebruik

Schaf je voor het eerst een lawinerugzak aan? Oefen thuis even voor gebruik. Zorg dat je weet waar de hendel zit en met welke kracht je de airbag moet activeren. Het lijkt allemaal heel makkelijk, maar je wilt niet voor onaangename verassingen komen te staan. Check bijvoorbeeld of de activatiehandgreep wel aan de voor jou goede kant bevestigd is en laat de airbags een keer opblazen, zodat je weet wat er gebeurt.

Belangrijk om te weten

Een lawinerugzak is een hulpmiddel voor iedereen die tijdens het (off-piste) skiën of snowboarden in een lawine terecht komt. Sinds de introductie van de rugzak zijn al veel levens gered. Wat wel belangrijk is dat je weet dat de airbag geen garantie biedt tot het overleven van een lawine. De cijfers uit onderzoeken hierover kunnen ook verschillend geïnterpreteerd worden. Van de 100 mensen zonder airbag overleden er 22 in een lawine en van de mensen mét airbag 13. Van deze 13 mensen waren bij 2 de airbags niet opgeblazen. Het is een hulpmiddel dat de kans op overleving sowieso vergroot. Houd altijd de juiste berichtgeving in de gaten. Ga nooit onvoorbereid op pad en neem niet onnodig risico’s. Je eigen veiligheid en dat van anderen is ontzettend belangrijk. Vertrouw je het niet? Doe het dan ook niet.

Lawinerugzak: onderdeel van de lawine-uitrusting

Iedereen die off-piste gaat, dient over de juiste lawine-uitrusting te beschikken. Tot die uitrusting behoort niet alleen een lawinerugzak, maar ook een:

• Lawinesonde
• Lawineschep
• Lawinepieper

Ga niet onvoorbereid op pad

Ga nooit onvoorbereid en zonder het juiste materiaal off-piste. Schaf de juiste lawine-uitrusting aan zorg dat je over de nodige kennis en ervaring beschikt. Een lawinecursus vooraf is sterk aan te raden. Ga nooit alleen op pad en bij voorkeur altijd met een gids.

Sneeuwschoenwandelen

Ga jij sneeuwschoenwandelen? Je zult er misschien niet meteen aan denken, maar ook bij deze vorm van wintersport is het belangrijk om met de juiste uitrusting op pad te gaan. Ook veel sneeuwschoenwandelaars bevinden zich buiten de gebaande paden. Een lawine is dan goed mogelijk. Ga dus altijd met het juiste materiaal op pad en houd de lokale waarschuwingen en lawineberichten in de gaten.