Volgens de FIS pisteregels is elke wintersporter verplicht om hulp te verlenen bij een ongeluk op de piste. Dus ook als je iemand niet kent of de persoon het aan zichzelf te wijten heeft dat hij in de kreukels ligt, moet je hem helpen. Doe je dit niet, dan ben je strafbaar. Maar hoe verleen je precies hulp? Schiet je een skileraar aan? Bel je de bergredding? Wat voor hulp heb je nodig? Een sneeuwscooter, een helikopter? Laat je het slachtoffer liggen? Denk hier eens over na voor je de piste op gaat.
Iedere winter veel ongelukken op de piste
Wintersport is natuurlijk een groot feest en steeds meer mensen ontdekken deze mooiste vakantie van het jaar. Toch zit er ook een minder leuke kant aan wintersport, aangezien iedere winter veel ongelukken op de piste gebeuren. Botsingen, valpartijen op moeilijke pistes, mensen die de controle over hun ski’s verliezen en ga zo maar door. Er zijn genoeg oorzaken. Maar wat moet je eigenlijk doen bij een ongeluk op de piste? Daarvoor is een handig ezelsbruggetje bedacht, namelijk de SETUP-methode.
Ongeluk op de piste: handel volgens de SETUP-methode
De SETUP-methode helpt je te handelen wanneer er een ongeluk op de piste gebeurt. Ook als jij er niet bij betrokken bent, ben je verplicht hulp te verlenen indien nodig. Daarnaast is het natuurlijk sowieso wel sociaal even te checken hoe het met iemand gaat na een botsing of valpartij. We leggen de SETUP-methode hieronder voor je uit.
S – Stop
De eerste stap die je neemt bij een ongeluk op de piste is natuurlijk stoppen om te helpen. Ben je met een groep op weg, kijk dan waar je veilig kan stoppen. Met z’n allen naar het slachtoffer gaan en op het midden van de piste gaan staan is niet veilig. Stop aan de zijkant van de piste en bepaal dan wie er wat gaat doen.
E – Environment
Kijk goed om je heen. Wat voor mogelijk gevaar is er? Ligt de persoon op een overzichtelijke plek of juist net achter een bult? Of misschien wel aan de rand van een afgrond?
T – Traffic
Zet het verkeer boven het slachtoffer af. Dat wil zeggen dat je ski’s rechtop in een kruis boven het slachtoffer zet. Doe dat ruim boven het slachtoffer, zodat andere wintersporters de plek nog kunnen ontwijken. Roep hiervoor hulp van anderen in, zodat jij bij het slachtoffer kan blijven.
U – Unknown risk
Is het slachtoffer buiten de piste beland, denk dan aan andere risico’s die een rol kunnen spelen. Is er kans op een lawine of steenslag? Weeg goed af wat de gevaren zijn. Als het risico groot is dat je bij je hulppoging zelf ook iets overkomt, bedenk dan dat één slachtoffer genoeg is en laat de hulp over aan de professionals.
P – Protection
Als je de vorige punten hebt afgewerkt bij het ongeluk op de piste, begin je met het verlenen van de eerste hulp. Zorg dat je erachter komt wat er is gebeurd en wat voor klachten de persoon heeft. Als het ernstig is, dan bel je de bergredding. Heb je een EHBO cursus gevolgd, pas dan de daar opgedane kennis toe. Heb je geen kennis van de eerste hulp en ook niemand in je omgeving, doe dan wat je het beste lijkt. Belangrijk in de bergen is dat het slachtoffer warm blijft. Liggend op de sneeuw raak je snel onderkoeld.
Ben je niet opgeleid om hulp te verlenen op de piste, kijk dan om je heen of iemand kan vinden die dat wel is. Skileraren zijn dat wel, dus als die niet vanzelf naar het ongeval toekomt, roep hem dan als hij langskomt. Die neemt dan de hulp van je over. Tot die tijd ben jij verantwoordelijk voor het slachtoffer. Blijf wel in de buurt totdat er professionele hulp is.
Bergredding bellen
In elk land kun je 112 bellen om een ongeval te melden, maar dat is niet altijd de snelste manier omdat die ook weer andere diensten moeten inlichten. Voordat je de piste opgaat is het belangrijk om te weten welk nummer je in noodgevallen moet bellen. Elk skigebied heeft zijn eigen pistedienst met bijbehorend telefoonnummer. Meestal is dat te vinden op de pistekaart. De noodnummers per Alpenland zetten we hieronder nog even voor je op een rijtje:
- Oostenrijk: 140
- Frankrijk: 15
- Italië: 118
- Zwitserland: 1414
- Duitsland: 112
Mocht je voor een ongeluk op de piste de bergredding moeten bellen, dan moet je een aantal vragen kunnen beantwoorden. Denk hierbij aan:
- Waar ben je? Kijk hiervoor op de pistekaart en op de borden langs de piste en geef het zo precies mogelijk aan.
- Wat is er gebeurd?
- Hoeveel mensen zijn erbij betrokken?
- Om wat voor verwondingen gaat het?
Raak je zelf betrokken bij een ongeluk op de piste?
We hopen natuurlijk allemaal dat het niet gebeurt, maar het kan ook gebeuren dat je zelf betrokken raakt bij een ongeluk op de piste. Hierbij kun je ook, als jij niet degene bent die gewond is geraakt, bovenstaande stappen aflopen. Daarnaast is het belangrijk dat je je gegevens uitwisselt met de andere betrokken partij(en) van het ongeluk. Zo ben je altijd nog te bereiken en kun je de ander bereiken mocht dat nodig is zijn.
Lees ook: een kwart van de mensen skiet door na een ongeluk
Hopelijk kom je nooit in de situatie dat je iemand moet helpen, maar de kans bestaat dat het wel eens gebeurt. De bovenstaande tips helpen je in zo’n situatie, maar zijn natuurlijk geen vervanging voor een echte EHBO cursus voor in de bergen. Doe er je voordeel mee en volg een cursus als je meer over dit onderwerp te weten wilt komen.
