De internationale skifederatie FIS gaat, volgens besluiten op de Councilvergadering in Zürich (24 september), de deelnameregels voor mannen- en vrouwenwedstrijden aanscherpen. Centraal staat een genetische check op het SRY-gen (op het Y-chromosoom). Alleen atletes die SRY-negatief testen, zouden nog mogen starten in de vrouwencompetitie. De federatie noemt dit een ‘wetenschappelijk onderbouwde en transparante’ manier om de vrouwencategorie te beschermen. Implementatie volgt wedstrijdbreed, aldus de FIS-communicatie.
Wat houdt die SRY-test in?
Het SRY-gen is de genetische ‘schakelaar’ die in de embryonale fase de mannelijke geslachtsontwikkeling aanzet. Een SRY-test checkt of dat gen aanwezig is. In de aangekondigde FIS-lijn geldt:
- SRY-negatief ⇒ deelname aan vrouwenwedstrijden toegestaan.
- SRY-positief ⇒ niet startgerechtigd in de vrouwencategorie.
De FIS stelt dat hiermee een helder, eenduidig criterium ontstaat op basis van biologie in plaats van hormoondrempels of langdurige medische trajecten.
Past in bredere internationale trend
Deze stap sluit aan bij besluiten in andere sporten. World Athletics (atletiek) voert sinds 1 september 2025 eigen regels voor geslachts-/geslachtsontwikkeling en transdeelname, inclusief genetische verificatie bij internationale toernooien. Ook in de bokssport heeft de internationale bond medio 2025 genderverificatie aangekondigd, met nadruk op genetische checks tijdens grote evenementen.
Juridische haken en ogen (EU & nationaal)
De rechtspositie rond genetische tests verschilt per land. In delen van de EU (zoals Frankrijk en Spanje) zijn genetische identificatietests buiten strikt omschreven kaders wettelijk beperkt of verboden. Nationale wetgeving verbiedt vaak discriminatie op basis van genderidentiteit en kan genetische screening in de sport inperken. Tegelijk mogen internationale federaties eigen startregels hanteren voor hun toernooien in het buitenland. Dat spanningsveld tussen privacy/wetgeving en internationale reglementen zal de komende maanden bepalend zijn voor de praktische uitvoering (locatie-afhankelijk, medische procedures, dataprotectie).
Wat betekent dit voor atletes?
- Procedure: atletes zouden voorafgaand aan deelname een SRY-verificatie moeten doorlopen. Details over wie test, waar, hoe de data worden beschermd en welke beroepsmogelijkheden er zijn, worden nog uitgewerkt.
- Intersekse & DSD-casussen: de FIS-benadering wijkt af van hormoongebaseerde drempels en kan andere effecten hebben voor atletes met intersekse/DSD-variaties dan eerdere T-beleidspunten in andere sporten.
- Transdeelname: voor trans vrouwen die na mannelijke puberteit zijn overgestapt, kan een SRY-gebaseerde regel praktisch tot uitsluiting in de vrouwencategorie leiden als het Y-chromosoom (met SRY) aanwezig is.
Historische context in het skiën
Het skiën kent nauwelijks casussen waarin deelname van transatletes uitslagen op internationaal niveau beïnvloedde. Een bekende intersekse-geschiedenisles is het verhaal van Erika/Erik Schinegger (wereldkampioen afdaling 1966), dat vaak wordt aangehaald in discussies over biologie en categorie-indeling.
Wat is nog onduidelijk?
- Definitieve reglementstekst & tijdlijn: wanneer gaat de regel exact in en geldt die al per World Cup 2025/2026?
- Medische waarborgen: wie voert de tests uit, hoe vaak en hoe wordt dataprivacy geborgd?
- Nationale events: hoe verhoudt de internationale FIS-regel zich tot nationale kampioenschappen in landen waar genetische tests juridisch begrensd zijn?
Zodra de FIS de volledige implementatie-richtlijnen publiceert (procedure, dataveiligheid, beroepstrajecten en uitzonderingen), werken we dit bericht bij.
Kader: waarom nu?
Internationale bonden zoeken al jaren naar juridisch houdbare, sportief eerlijke en uitvoerbare regels voor de vrouwencategorie. Waar hormoondrempels (testosteron) tot veel discussie en rechtszaken leidden, kiezen sommige federaties nu voor genetische verificatie als binair en sneller te handhaven criterium, al schuurt dat met privacy en grondrechten en zal het ongetwijfeld in meerdere rechtsgebieden getoetst worden. World Athletics en de internationale boksbond gingen FIS hierin recent voor.
Let op: dit artikel beschrijft de aangekondigde richting van beleid zoals door FIS gecommuniceerd na de Council-meeting in Zürich. Verdere officiële documentatie (volledige reglementstekst, uitvoeringsprotocollen) is nog niet publiek; praktische invulling kan per land en event verschillen.
