Wanneer gaat het sneeuwen in de Alpen? Een duik in de data!

De dagen worden korter, de temperaturen dalen en bij iedere wintersporter begint het te kriebelen. De grote vraag die ons allemaal bezighoudt: wanneer valt de eerste serieuze sneeuw in de Alpen? Vorig jaar werden we nog verrast met een flinke dump in september, maar dit jaar lijkt de sneeuw langer op zich te laten wachten. Tijd om de geschiedenisboeken in te duiken en te analyseren wat we de afgelopen jaren hebben gezien.

Eerste sneeuwval grillig fenomeen

Droom jij net als wij ook al van de eerste sporen in de verse poeder? De waarheid is dat de eerste sneeuwval een grillig fenomeen is. Een vroege dump in september zoals vorig jaar is fantastisch voor de foto’s, maar vaak niet van lange duur in de lagere skigebieden. Maar wanneer kunnen we historisch gezien de eerste blijvende, noemenswaardige sneeuw verwachten? We hebben enkele jaren teruggekeken en die data geanalyseerd.

De grote lijnen: geduld is een schone zaak

Als we naar de gemiddelden van de afgelopen tien jaar kijken, zien we een duidelijk patroon. Er kan in september en oktober flink wat sneeuw vallen. Maar de echte kans op de eerste serieuze sneeuwval in de dalen en op de lagere pistes begint pas echt in november. Historisch gezien is eind november de periode waarin de meeste skigebieden hun eerste serieuze basislaag krijgen. December is traditioneel de maand waarin het winterseizoen in vrijwel het hele Alpengebied losbarst met een solide sneeuwdek.

Een blik op het recente verleden: een achtbaan van extremen

De afgelopen tien jaar laten zien hoe verschillend een winter kan beginnen. Geen seizoen is hetzelfde en de timing van de eerste grote ‘dump’ varieert enorm. Het ene jaar komt er in september al een grote hoeveelheid sneeuw naar beneden, het andere jaar komt er pas later serieuze sneeuwval. En droomstarts kunnen ook omslaan in valse starts. Er is dus niets zo onvoorspelbaar als het weer.

Droomstarts: seizoenen als 2017-2018 en 2023-2024 kenden een perfecte start. In 2017 viel begin november al een meter sneeuw die door aanhoudende kou direct een duurzame basis vormde. Eind november 2023 zorgde een klassieke, intense Nordstau voor 50 tot 100 centimeter sneeuw aan de noordkant van de Alpen, wat een uitstekende seizoensopening betekende.

Valse starts: een vroege dump is geen garantie. In 2016-2017 viel er medio oktober al veel sneeuw, maar een warme föhnwind in november smolt een groot deel weer weg. Het seizoen 2015-2016 begon eveneens met vroege vlokken, maar werd gevolgd door een van de droogste en slechtste seizoensstarts in jaren.

Late, maar krachtige starts: soms is het even wachten op de verlossing. De winter van 2022-2023 begon moeizaam en veel openingen werden uitgesteld. De cruciale dump kwam pas eind november. Ook 2018-2019 startte pas begin december, maar was de opmaat naar de legendarische record-januari met extreme sneeuwval.

Uitzondering die de regel bevestigt: de megadump van september 2024

Vorig jaar, in september 2024, werden we getuige van een weersituatie die eens in de zoveel jaar voorkomt. Een dikke sneeuwdump was begin september al onderweg naar de Alpen. Een krachtige inval van koude polaire lucht zorgde voor een sneeuwgrens die daalde tot onder de 1000 meter. Van de Franse Alpen tot diep in Oostenrijk werden dorpen en bergpassen bedekt onder een dikke witte deken. Social media stonden vol met jaloersmakende beelden van een winterwonderland terwijl de kalender nog ‘herfst’ aangaf. Hoewel deze vroege sneeuwpracht door de warmere bodem en de kracht van de septemberzon in de meeste dalen niet lang standhield, was het een spectaculaire voorbode en een herinnering dat de Alpen altijd voor een verrassing kunnen zorgen.

Waar sneeuwt het als eerst?

Niet alle Alpenlanden zijn gelijk als het gaat om de eerste sneeuw. Hoogte en geografische ligging spelen een cruciale rol. Kijken we naar de data dan kunnen we uit gaan van de volgende medaillespiegel als het aankomst op eerste sneeuwdumps.

🥇 Goud voor: Zwitserland & Oostenrijk Dankzij de vele hooggelegen skigebieden en de geografische ligging, zijn Zwitserland en Oostenrijk vaak de eerste landen die een serieuze sneeuwdump ontvangen.

• Oostenrijk: Gebieden in Tirol en het Salzburgerland, vooral die gevoelig zijn voor een ‘Nordstau’ (een weersituatie waarbij vochtige lucht vanuit het noorden tegen de Alpen botst), zien vaak al in november aanzienlijke sneeuwval. Denk aan de hoger gelegen delen van skigebieden als Sölden, Ischgl of de Arlberg-regio.
• Zwitserland: Met een gemiddelde hoogte die hoger ligt dan in andere Alpenlanden, is Zwitserland een sterke kandidaat voor vroege sneeuw. Dorpen als Arosa en Andermatt kunnen door hun ligging al vroeg in het seizoen verrast worden, soms zelfs al met een serieuze laag in oktober.

🥈 Zilver voor: Frankrijk De Franse Alpen, en dan met name de noordelijke gebieden, volgen vaak kort na Oostenrijk en Zwitserland. Hooggelegen resorts zoals Val Thorens of Tignes kunnen al in november uitstekende condities hebben. De Zuid-Franse Alpen moeten vaak iets langer wachten, maar kunnen later in het seizoen profiteren van een ‘retour d’est’, die vanuit Italië voor enorme sneeuwhoeveelheden kan zorgen.

🥉 Brons voor: Italië Italië sluit vaak de rij, maar dat betekent niet dat het er niet vroeg kan spoken. Een Genuadepressie kan vanuit het zuiden onverwacht veel sneeuw naar de Dolomieten en de Piemonte brengen. Gemiddeld genomen start het seizoen hier echter pas echt begin december.

Conclusie: wanneer gaat het sneeuwen?

Terugkomend op de hoofdvraag in dit artikel is de simpele conclusie dat we op dit moment niet weten wanneer het echt gaat sneeuwen. Maar niet getreurd: ook al zien de voorspellingen er nu nog ‘groen’ uit, de winter komt er ongetwijfeld aan. De statistieken bewijzen echter dat we niet heel lang meer hoeven te wachten. Maar of de eerste echte dump nog deze maand komt, dat is de vraag.

Veelgestelde vragen (FAQ) over de eerste sneeuwval

Heb je na het lezen van ons artikel nog specifieke vragen? Hier beantwoorden we de meest gestelde vragen over de eerste sneeuw in de Alpen, perfect voor de start van je seizoensplanning.