Van 30 graden naar een pak sneeuw: Alpen maken zich op voor extreme weeromslag

Na een zomers weekend staat de Alpen een spectaculaire weersverandering te wachten. Een koufront brengt een temperatuurdaling van meer dan 15 graden en de eerste serieuze sneeuwval van het seizoen. De winter klopt ineens toch vroeg, maar zeer krachtig op de deur.

De hitte voor de storm: een perfect nazomerweekend

Vandaag, vrijdag 19 september, en het komende weekend (20-21 september) is het weerbeeld in de gehele Alpenboog nog ronduit idyllisch. Onder invloed van een krachtig hogedrukgebied schijnt de zon volop en is de lucht helder. In bekende dalen zoals het Zillertal in Oostenrijk of het Rhônedal in Zwitserland klimt het kwik met gemak naar 22 tot 26 graden. Voor Mayrhofen wordt morgen zelfs 31 graden voorspeld. Zelfs op 2000 meter hoogte is het met temperaturen rond de 15 graden uitzonderlijk zacht en ideaal voor bergwandelingen. Deze warmte is echter de voorbode van de drastische verandering die op de weerkaarten onafwendbaar is.

De omslag: na het weekend sneeuw

De weersomslag wordt veroorzaakt door een diep lagedrukgebied dat vanaf de Noordzee naar Scandinavië trekt. Aan de achterzijde van dit systeem wordt met een krachtige noordwestelijke stroming ijskoude, polaire lucht diep Europa in en tegen de Alpen gedrukt.

• Zondagavond (21 september): De eerste tekenen van de omslag worden zichtbaar in de Franse en westelijke Zwitserse Alpen. De bewolking neemt vanuit het noordwesten snel toe en de wind trekt aan. In de avonduren valt de eerste neerslag, met een sneeuwgrens die dan nog hoog ligt, rond de 2800 tot 3000 meter.
• Maandag (22 september): Het koufront trekt gedurende de dag over het volledige Alpengebied naar het oosten. Dit is de dag van de grote temperatuurdaling. De neerslag intensiveert en de sneeuwgrens maakt een duikeling. Aan het begin van de dag ligt deze in Oostenrijk nog boven de 2500 meter, aan het einde van de dag is deze al gezakt tot onder de 2000 meter. De dag verloopt in de meeste gebieden grijs, nat en koud.

• Dinsdag en woensdag (23-24 september): De polaire lucht nestelt zich volledig in het Alpengebied. De temperaturen blijven laag, met op 2000 meter waarden rond of zelfs onder het vriespunt. De neerslag blijft, met name aan de noord- en westkant, aanhouden in de vorm van sneeuw. De sneeuwgrens bereikt op veel plaatsen haar laagste punt en kan lokaal tot 1200-1400 meter dalen. Dit betekent dat ook hoger gelegen dorpen een wit landschap kunnen verwachten.
• Donderdag (25 september): De meest intense neerslag is op donderdag voorbij. Met name aan de oostkant van de Alpen, in Oostenrijk, kan in de ochtend nog een laatste sneeuwbui vallen. Vanuit het westen, beginnend in Frankrijk en Zwitserland, breekt de zon echter steeds vaker door. Het blijft wel koud voor de tijd van het jaar. De lucht is helder en de versgevallen sneeuw weerkaatst het zonlicht, wat zorgt voor een schitterend, winters landschap. De temperaturen op 2000 meter blijven overdag rond of net iets boven het vriespunt steken. De wind, die tijdens de passage van het koufront sterk was, neemt aanzienlijk in kracht af.

Analyse per regio: waar valt de meeste sneeuw?

Dankzij de noordwestelijke aanstroming, een klassieke ‘Nordstau’ situatie, zullen niet alle regio’s evenveel sneeuw ontvangen. De gebieden waar de vochtige lucht direct tegen de eerste bergketens botst, zijn de duidelijke winnaars.

• Frankrijk: De Franse Noordalpen krijgen de volle laag. Met name de hooggelegen gebieden van de Savoie en Haute-Savoie kunnen zich opmaken voor een serieuze ‘dump’. In Val Thorens en Tignes wordt de meeste sneeuw verwacht. Vanaf maandagnacht tot en met woensdag kan er in totaal 40 tot 70 centimeter verse sneeuw vallen. De temperatuur in Val Thorens (2300 m) duikt dinsdag al naar -1 °C overdag. Ook bij Chamonix wordt het diepwinters met 30 tot 60 centimeter sneeuw boven de 2000 meter. De sneeuwgrens daalt hier woensdag tot circa 1300 meter.

• Zwitserland: Reken op 40 tot 70 centimeter verse sneeuw boven de 2000 meter in onder andere Verbier, Engelberg en Gstaad. Lokaal kan dit zelfs nog iets meer zijn. Ook skigebieden als Zermatt en Saas-Fee in Wallis profiteren lekker. Hier wordt 30 tot 60 centimeter sneeuw verwacht. Graubünden ligt iets meer in de luwte van de eerste aanval, maar krijgt nog steeds een significante laag. De verwachting is 20 tot 40 centimeter.
• Oostenrijk: Het westen van Oostenrijk, met name Vorarlberg en Tirol, krijgt het meeste mee van deze Nordstau. Denk aan 30-50 centimeter voor St. Anton en Lech en net iets minder voor Ischgl. De gletsjers van Sölden en de nabijgelegen Pitztaler Gletscher krijgen een cruciale eerste basis voor het winterseizoen. Hier wordt 20 tot 40 centimeter verse poeder verwacht, wat de condities voor de opening van het skiseizoen aanzienlijk verbetert. Ook Saalbach-Hinterglemm en het Zillertal bijvoorbeeld krijgen een mooie, witte laag, al zijn de hoeveelheden met 10 tot 25 centimeter iets bescheidener. De sneeuwgrens daalt hier woensdag naar circa 1600 meter.
• Zuid-Duitsland: De Beierse Alpen, aan de absolute noordrand, liggen direct in de vuurlinie van de binnenstromende koude lucht. Gebieden rond de Zugspitze en Garmisch-Partenkirchen krijgen volop neerslag. Aanvankelijk valt dit als intense regen in de dalen, maar door de dalende sneeuwgrens (naar circa 1500 meter op woensdag) wordt het op de bergen volop winters. Op de Zugspitze kan 15 tot 30 centimeter verse sneeuw vallen.
• Italië: Voor Italië is het beeld verdeeld. Het overgrote deel, met name de Dolomieten (zoals Val Gardena), ligt aan de zuidkant van de Alpenhoofdkam en daarmee in de regenschaduw. Hier blijft de neerslag beperkt en zal de zon vaker doorbreken, ondanks de dalende temperaturen. Verwacht hier slechts een cosmetisch laagje sneeuw (5 tot 15 centimeter) op de allerhoogste toppen. Grensgebieden in het westen, zoals Breuil-Cervinia (dat het skigebied met Zermatt deelt) en Livigno, profiteren echter wel van sneeuw die over de hoofdkam ‘waait’. Hier zijn hoeveelheden van 25 tot 50 centimeter (Cervinia) en 10 tot 25 centimeter (Livigno) mogelijk, waardoor ook hier een serieuze winterse basis wordt gelegd.

De keerzijde: waar valt voornamelijk regen?

De zuidkant van de Alpen (Piemonte, Dolomieten) ligt in de regenschaduw van deze noordwestelijke stroming. Hoewel het ook hier significant afkoelt, blijven de neerslaghoeveelheden beperkt. Lagergelegen dorpen onder de 1400 meter in het hele Alpengebied zullen de neerslag voornamelijk als regen ervaren, wat kan leiden tot natte omstandigheden. Pas in de koudste momenten op dinsdag- en woensdagnacht kan de sneeuwgrens hier tijdelijk lager uitkomen.

Vooruitzichten na de sneeuwdump

Vanaf donderdag (25 september) lijkt de neerslag af te nemen en kan de zon zich weer vaker laten zien. Het blijft echter koud voor de tijd van het jaar, met aanhoudende nachtvorst in de bergen. Hierdoor kan de verse sneeuw zich goed zetten en wordt de basis gelegd voor een duurzame sneeuwlaag op de gletsjers en in het hooggebergte.

Lees ook: vorig jaar september bleef het maar sneeuwen

Goed nieuws voor World Cup opening in Sölden

Deze winterinval is goed nieuws voor de organisatoren van de opening van het FIS Wereldbekerseizoen alpineskiën, eind oktober in Sölden. De voorspelde sneeuwval levert de perfecte natuurlijke basislaag op de Rettenbach-gletsjer, wat een enorme voorsprong en zekerheid geeft ten opzichte van jaren waarin men volledig afhankelijk is van opgespaarde sneeuw. De stress van de voorbereiding wordt hierdoor aanzienlijk verminderd en de wedstrijd is praktisch gegarandeerd.

📅 Bekijk de FIS World Cup kalender 2025/2026

Nog belangrijker dan de sneeuw is de aanhoudende kou die volgt. De ijskoude nachten zorgen ervoor dat de nieuwe sneeuwlaag kan binden met de ondergrond en vormen de ideale omstandigheden voor de verdere pistepreparatie. Het met water injecteren van de piste om een ijslaag te creëren, is nu veel effectiever. Bovendien biedt de sneeuw in de hele Alpenregio betere trainingsmogelijkheden voor de professionele teams, wat de basis legt voor een spectaculaire en eerlijke start van de wereldbekerwinter.

En nu maar hopen dat deze verwachting uitkomt… het kan immers nog alle kanten op… Maar het zou wel lekker zijn!