Tienduizenden mensen zonder stroom, lawinegevaar op niveau 5 en tal van wegen die afgesloten zijn – de Alpen beleven een van de heftigste voorjaarsstormen van de afgelopen jaren. De extreme winterse omstandigheden in de Alpen zorgen voor chaos en dat lijkt voorlopig nog niet voorbij. Het Alpengebied wordt op dit moment hard geraakt door een combinatie van zware sneeuwval, smeltwater en lawinegevaar van de hoogste categorie.
Zermatt in het donker: geen stroom, nauwelijks mobiel bereik
In Zermatt is de stroom sinds donderdagochtend 02.00 uur uitgevallen. Huishoudens zitten zonder elektriciteit, winkels zijn dicht, en koken is voor veel mensen onmogelijk. De gemeente deelt daarom noodrantsoenen – zoals warme soep – uit in de sporthal Triftbach. Daar is ook een publieke oplaadplek ingericht voor telefoons, draaiend op noodstroom. Mobiele netwerken functioneren nauwelijks: het bereik is slecht of zelfs helemaal weg. Niet alleen Zermatt, maar ook andere dorpen in het Mattertal en Saastal kampen met langdurige stroomstoringen door schade aan het hoogspanningsnet. Reparaties zijn pas mogelijk na een grondige risicoanalyse, mede door de kans op nieuwe lawines.
Wegen afgesloten, tunnels dicht
De situatie in Zwitserland beperkt zich niet tot Zermatt in Zwitserland. De belangrijke verbindingswegen naar Italië zijn op meerdere plekken afgesloten. Zowel de Simplonpas (A9) als de route via de Grote Sint-Bernhard zijn dicht door lawinegevaar. Bij de Galerie Les Toules op de A21 (vlak voor de Italiaanse grens) kwam donderdagmiddag een lawine naar beneden. Inspecties kunnen pas plaatsvinden zodra de veiligheid dat toelaat. Ook in het binnenland van Zwitserland zijn toegangswegen naar veel zijdalen gesloten. In het Lötschental bijvoorbeeld is de weg tussen Goppenstein en Blatten dicht, net als tal van andere regionale routes in Wallis.
Piemonte: “Blijf thuis, het lawinegevaar is extreem”
Ook in Italië is de situatie ronduit zorgwekkend. In Piemonte is in slechts 12 uur tijd tot 170 cm verse sneeuw gevallen boven de 2500 meter, met harde wind als extra risicofactor. De sneeuwlaag is daardoor bijzonder instabiel, en het lawinegevaar is op veel plekken opgelopen tot het hoogste niveau 5. Het Italiaanse bergreddingsteam, Soccorso Alpino, roept dan ook op: “Blijf thuis.” Er zijn al spontane, grote lawines ontstaan die zich met modder en water tot in de dalen hebben verplaatst – in sommige gevallen tot vlak bij wegen en huizen.
Wegen uit voorzorg afgesloten
Meerdere gemeenten hebben uit voorzorg wegen gesloten die in risicogebied liggen. Volgens Luca Giaj Arcota, hoofd van het bergreddingsteam, zijn juist de paasvakantie en weekenden beruchte momenten waarop mensen de bergen in trekken. “Maar deze verse sneeuw is voorlopig niet veilig. Geef het een paar dagen. Tot die tijd: laat de ski’s even staan.”
Valle d’Aosta: modderstromen en overstromingen
Ook in de Italiaanse regio Valle d’Aosta blijft de situatie kritiek. Hoewel de ergste neerslag nu afneemt, zitten nog altijd zo’n 5000 huishoudens zonder elektriciteit. Gisteren waren dat er nog 25.000, verspreid over 37 van de 74 gemeenten. Door modderstromen, overstromingen en instabiele hellingen blijven veel regionale wegen gesloten. Ook belangrijke routes zoals de SS26 bij Montjovet en de snelweg A5 tussen Quincinetto en Pont-Saint-Martin zijn niet toegankelijk, behalve voor hulpdiensten en lokale bewoners. In het gebied rond Quincinetto is sprake van aardverschuivingsgevaar
Uitzonderlijk veel neerslag
De hoeveelheid neerslag in de regio Valle d’Aosta is uitzonderlijk: op sommige plekken viel tot wel 570 mm regen, en vrijwel overal werd de grens van 200 mm overschreden. Vandaag worden de weersomstandigheden rustiger en kunnen reddings- en herstelteams eindelijk een eerste echte schade-inventarisatie maken – deels ook vanuit de lucht. De hoop is dat een deel van de afgesloten wegen dan weer open kan, maar voorlopig blijft het grootste deel van de regionale infrastructuur ontoegankelijk.
Franse Alpen ook zwaar getroffen
De Franse Alpen hebben eveneens zwaar te lijden onder de sneeuwchaos. In populaire skigebieden zoals Val d’Isère, Tignes, La Plagne en Val Thorens is in korte tijd meer dan een meter sneeuw gevallen. Dit heeft geleid tot de sluiting van pistes, wegen én scholen. In Val d’Isère geldt momenteel lawinegevaar niveau 5, en is de toegang tot het dorp op veel plekken beperkt.
Vooruitblik: vanaf Pasen rustiger weer, maar niet overal
Vanaf vandaag komt er gelukkig een weersverbetering. In de Westelijke Alpen, zoals rond het Meer van Genève en het onderste deel van Wallis, breekt de zon door en wordt het mild met temperaturen tussen 14 en 17 graden. Op zaterdag zorgt een zuidföhn voor veel zon aan de noordkant van de Alpen. Temperaturen lopen daar op tot 18 à 22 graden. In het zuiden is het nog wisselvalliger met wolken en regen.
Zondag zwakt de föhn af en schuift vochtige lucht vanuit het westen de regio binnen. Er kunnen dan opnieuw buien vallen, vooral in het westen en noorden van Zwitserland. De Oostelijke Alpen blijven naar verwachting grotendeels droog.
Oftewel: het wordt rustiger, maar de chaos is nog niet overal voorbij
Lees meer:
