Het Fonna Glacier Ski Resort in Noorwegen, ooit een bruisend zomerskigebied voor internationale topteams, is het toneel geworden van een dramatische ineenstorting. Begin september 2025 is de skilift bezweken onder de druk van een extreem snel smeltende gletsjer. Geknakte masten liggen verspreid over het ijs en een deel van de installatie is verdwenen in een nieuw, groot smeltwatermeer. De instorting is de tragische climax van een jaar vol financiële onrust, mislukte reddingspogingen en de onmiskenbare gevolgen van klimaatverandering.
Sluiting vorig jaar aangekondigd
De problemen die tot deze instorting leidden, begonnen eind 2024. Zoals destijds gemeld, kondigde de toenmalige exploitant Visitfonna AS aan de deuren te moeten sluiten. De belangrijkste reden was het wegvallen van de financiële steun van ondernemer Trond Mohn, die het skigebied twintig jaar lang overeind had gehouden. Zonder zijn steun was de exploitatie onhoudbaar en volgde een faillissement.
Nieuwe hoop
Begin 2025 gloorde er weer hoop. Een nieuwe non-profitorganisatie, Fonna Snow AS, werd opgericht door lokale skiclubs en enthousiastelingen om het skigebied te redden. Het plan was om genoeg geld in te zamelen voor een doorstart in de zomer van 2025. Maar, zoals we daarna rapporteerden, kwam de toekomst van Fonna al snel “op losse schroeven” te staan. Interne conflicten over de financiële aanpak en het beheer leidden tot een breuk binnen de nieuwe organisatie. Deze onenigheid zorgde ervoor dat de benodigde vergunningen voor de verouderde lift niet konden worden verkregen en de geldinzameling mislukte. Het gevolg: het skigebied bleef de hele zomer van 2025 gesloten.
Zomer van verwaarlozing
De sluiting had fatale gevolgen voor de gletsjer zelf. Cruciale onderhoudstaken die normaal gesproken het smelten vertragen, werden niet uitgevoerd. De grote thermische zeilen die het ijs beschermen tegen de zon, bleven opgeborgen en er werd geen extra sneeuw op de pistes aangebracht. Deze verwaarlozing, gecombineerd met een warme zomer, zorgde voor het smelten van de sneeuw in recordtempo.
Aan de voet van de piste ontstond een groot meer en de hele gletsjertong begon te splijten. Voor lokale experts was het geen verrassing. Åsmund Bakke van gidsenbedrijf Folgefonni Breførarlag vertelde aan de Noorse krant Hordaland Folkeblad dat zijn team al eind juli stopte met onder de lift door te lopen. “We zagen toen al dat het niet langer veilig was”, aldus Bakke. De video hieronder laat zien hoe treurig het er nu uitziet op de gletsjer.
De nasleep: vervuiling en chaos
De uiteindelijke instorting begin september was de genadeklap voor het skigebied. De sleeplift op de gletsjer stortte in. Naast de vernielde liftinstallatie dient zich nu een milieuprobleem aan. Door het terugtrekkende ijs komt afval van de afgelopen dertig jaar tevoorschijn: van plastic flessen tot oude zeilen en skistokken.
Wie verantwoordelijk is voor het opruimen van de puinhoop is volstrekt onduidelijk. De gemeente Ullensvang, eigenaar van de grond, wijst naar de curator van het failliete Visitfonna AS. De curator stelt echter dat de lift is teruggegeven aan het bestuur van het failliete bedrijf, dat onbereikbaar lijkt.
Met een instabiele gletsjer, een verwoeste lift en een onduidelijke toekomst lijkt het doek definitief gevallen voor het Fonna-skigebied. Het was ooit een parel voor het zomerskiën, met nationale skiteams die in de zomermaanden het skigebied bezochten om te trainen. In 2017 bezochten wij het skigebied in mei en toen zag het er heel anders uit, zoals je op de foto’s ziet. Dat waren betere tijden op de gletsjer.
