Alarmerend: 95% van de gletsjers voor einde van deze eeuw gesmolten

De Verenigde Naties hebben 2025 uitgeroepen tot het Internationaal jaar voor het behoud van gletsjers. De Universiteit Innsbruck, met haar lange traditie in gletsjeronderzoek, neemt deel aan deze wereldwijde campagne met diverse initiatieven. Een van de eerste projecten, “Goodbye Glaciers!?”, plaatst wegwijzers in de Alpen die aangeven in welk jaar een gletsjer naar verwachting volledig verdwenen zal zijn. De eerste wegwijzer werd deze week onthuld op het universiteitsterrein in Innsbruck.

Alpengletsjers in rap tempo aan het verdwijnen

Volgens wetenschappers van de Universiteit Innsbruck zullen de meeste Alpengletsjers al binnen enkele decennia verdwijnen. Klimaatmodellen voorspellen bij het huidige emissieniveau een wereldwijde temperatuurstijging van 2,7 graden Celsius tegen 2100 vergeleken met het pre-industriële tijdperk (1850-1900). In de Alpen zouden hierdoor meer dan 95% van de huidige gletsjers voor het einde van de eeuw gesmolten zijn, de meeste zelfs al veel eerder.

Kleine fractie, groot verschil

Toch kan elke fractie van een graad minder opwarming een groot verschil maken. “Elk tiende van een graad minder vertraagt het smelten van de gletsjers. Dit zorgt ervoor dat belangrijke waterbronnen in berggebieden, zoals de Himalaya, langer behouden blijven en helpt om de zeespiegelstijging te beperken”, legt glacioloog Lilian Schuster uit. Een beperking van de opwarming tot 1,5 graden Celsius in plaats van 2,7 graden zou ervoor zorgen dat meer dan 100 Alpengletsjers behouden blijven.

Educatie en bewustwording

De “Goodbye Glaciers!?”-campagne richt zich niet alleen op wetenschappers, maar ook op het brede publiek. Op de geplaatste wegwijzers is een QR-code te vinden, die linkt naar een website met foto’s en 3D-projecties van gletsjers in verschillende klimaatscenario’s (1,5°C en 2,7°C opwarming). Bovendien kunnen organisaties en geïnteresseerden eigen wegwijzers bestellen om op geschikte locaties te plaatsen. “Het gaat niet alleen om het tonen van het verdwijnen van de gletsjers, maar ook om bewustwording: ons handelen bepaalt hun toekomst”, benadrukt Michael Zemp, hoofd van de Wereld Gletsjer Monitoring Dienst.

Innsbruck organiseert grote conferenties over gletsjers en klimaat

In het kader van het Internationaal jaar voor het behoud van gletsjers vond op 27 en 28 februari de 28e Alpine Glaciology Meeting plaats in Innsbruck. Deze conferentie biedt vooral jonge wetenschappers de kans om hun nieuwste onderzoek over gletsjerdynamiek, klimaatmodellen en remote sensing-methoden te presenteren. “Wetenschappelijke uitwisseling is cruciaal om gletsjers beter te begrijpen. Jonge onderzoekers leveren met innovatieve methodes een belangrijke bijdrage”, zegt gletsjerexpert Rainer Prinz, een van de organisatoren van de conferentie.

Later dit jaar, in september 2025, organiseert Innsbruck de International Mountain Conference, waarin de gevolgen van gletsjersmelt op zowel regionale als wereldwijde schaal centraal staan. Naast wetenschappers zullen ook kunstenaars deelnemen, die hun werk over de impact van de klimaatverandering op berglandschappen exposeren.

Excursies en tentoonstellingen voor het publiek

De “Goodbye Glaciers!?”-initiatieven worden continu aangevuld met nieuwe evenementen en activiteiten, die online te volgen zijn. Het Gemeentemuseum Absam heeft bijvoorbeeld een excursieprogramma ontwikkeld waarbij bezoekers de sporen van de ijstijd in het Alpengebied kunnen ontdekken. Daarnaast wordt onder leiding van de hydrologische dienst van Zuid-Tirol een reizende tentoonstelling voorbereid, die in de herfst in Noord-Tirol te zien zal zijn.

Met deze initiatieven hoopt de Universiteit Innsbruck niet alleen wetenschappelijk onderzoek te stimuleren, maar ook bewustzijn te creëren over de kwetsbaarheid van gletsjers en de impact van klimaatverandering.