Na Italië ook Nederland? Sportraad adviseert dringende helmplicht voor wintersporters

Een helm dragen tijdens het skiën en snowboarden is voor de meeste Nederlanders al de normaalste zaak van de wereld. Toch kan die vrijblijvendheid binnenkort verleden tijd zijn. De Nederlandse Sportraad (NLsportraad) heeft in een nieuw, zwaarwegend advies de overheid opgeroepen om een helmplicht in te voeren voor skiërs en snowboarders. Wat betekent dit concreet voor jouw volgende wintersportvakantie of je bezoek aan de indoorhal?

Adviesrapport “Hoofdzaak”

In het adviesrapport “Hoofdzaak”, waarvoor de risico’s op hersenletsel in de sport zijn onderzocht, wordt de wintersport specifiek genoemd. De raad stelt dat het risico op traumatisch hersenletsel door een val relatief groot is bij skiën en snowboarden. De oplossing is volgens hen eenvoudig en effectief.

Het advies: wat houdt het precies in?

De NLsportraad adviseert de overheid om het dragen van een helm in de volgende situaties te verplichten:

• Bij alle georganiseerde deelname: Denk hierbij aan skilessen, trainingen bij een skiclub en wedstrijden.
• In officiële sportaccommodaties: Dit geldt dus voor alle indoor skihallen, borstelbanen en rolbanen in Nederland.

Voor wintersporters die zelfstandig (ongeorganiseerd) de piste op gaan, adviseert de raad om het dragen van een helm krachtig te stimuleren. De reden achter dit advies is duidelijk: een helm is een “relatief makkelijk in te voeren maatregel” die ernstig letsel kan voorkomen.

Wat betekent dit voor jou in de praktijk?

Skihelmplicht in Nederland

Mocht de overheid dit advies overnemen, dan heeft dat directe gevolgen voor wintersporters binnen Nederland. Indoor in Nederland: in de vestigingen van SnowWorld is een helm al verplicht. Het advies van de Sportraad zou betekenen dat dit een landelijke norm wordt die ook voor alle indoor rolbanen gaat gelden, waar de regels nu soms nog verschillen.

Skihelmplicht voor Nederlanders op vakantie

En op wintersportvakantie? Hier is het belangrijk om onderscheid te maken. Als je in Oostenrijk of Frankrijk op de piste staat, val je onder de lokale wetgeving. Een Nederlands advies verandert dat niet. Les bij een buitenlandse skischool: als je een les boekt bij een Oostenrijkse skischool, gelden de Oostenrijkse regels. Momenteel is een helm daar verplicht voor kinderen tot 15 jaar in de meeste deelstaten.

Les bij een Nederlandse skischool in het buitenland: Nederlandse organisaties, zoals reisorganisaties en skischolen die in het buitenland opereren, zouden door de Nederlandse overheid wel aangespoord kunnen worden om het advies als standaardbeleid te hanteren, bovenop de lokale wetgeving.

De kern is: in het buitenland is de lokale wet leidend, maar dit advies kan wel de standaard worden voor Nederlandse clubs en organisaties, waar ze ook zijn.

Een Europese trend: Italië geeft het strenge voorbeeld

Het Nederlandse advies staat niet op zichzelf. Het past in een bredere Europese trend om de veiligheid op de pistes te vergroten. Italië heeft onlangs de regels flink aangescherpt en heeft een helmplicht ingevoerd voor álle leeftijden. Wie in Italië zonder goedgekeurde CE-helm de piste op gaat, riskeert een boete die kan oplopen tot € 200,- en een tijdelijke intrekking van de skipas. Deze maatregel geldt voor skiërs, snowboarders en zelfs bij het sleeën.

Van advies naar standaard: een logische stap

De NLsportraad benadrukt dat een helm in de afgelopen twintig jaar al is genormaliseerd in verschillende sporten. Dat is bij wintersport zeker zo. Vroeger was een helm een zeldzaamheid. Toen ik leerde skiën in 2000, vonden we het maar vreemd als we iemand met een helm zagen. En zelfs tijdens mijn eerste jaar als skileraar in 2006 droeg nog de minderheid een helm. Nu is het juist opvallend als iemand zonder helm skiet. Volgens het rapport komt dit door een combinatie van factoren:

• De voorbeeldrol van topsporters.
• Het comfort en design van moderne helmen.
• De verplichting die al geldt op veel indoorbanen en bij skischolen.

Het advies om dit nu wettelijk vast te leggen, kan dan ook worden gezien als een formele bekrachtiging van een trend die door de wintersporters zelf al lang is ingezet. Het is de laatste stap om de sport voor iedereen nog veiliger te maken. Hoewel het nog een advies is, is de boodschap luid en duidelijk: gebruik je hoofd, bescherm het.

Extra aandachtspunt: vervang de helm op tijd

Een helmplicht is één ding, maar de kwaliteit van de helm die je draagt is minstens zo belangrijk. De Nederlandse Sportraad wijst in haar advies op een cruciaal, maar vaak vergeten detail: het tijdig vervangen van je helm. De meeste fabrikanten adviseren om een helm na vijf jaar te vervangen, zelfs als je hem weinig hebt gebruikt en er nooit hard mee bent gevallen. De reden hiervoor is dat de materialen, zoals het beschermende schuim en de plastic buitenschaal, na verloop van tijd verouderen. Door blootstelling aan UV-licht en temperatuurwisselingen kunnen ze hun dempende werking verliezen, waardoor de helm significant minder bescherming biedt bij een val. Dit geldt dus óók als de helm er aan de buitenkant nog perfect uitziet. Zie het als een kleine investering in je eigen veiligheid op de piste.

Lees meer: Hoelang gaat een skihelm mee? (Snowplaza)