De smeltende gletsjers vormen een van de grotere uitdagingen voor de toekomst van wintersport en berggebieden. Een internationaal onderzoeksproject, het Glacier Stewardship Program (GSP), heeft als doel om de overgebleven ijsmassa’s te behouden en de gevolgen van het smelten te minimaliseren. Dit grootschalige project wordt geleid door de Universiteit van Innsbruck, in samenwerking met de ETH Zürich en de EPF Lausanne. In totaal zijn meer dan 20 universiteiten en onderzoeksinstituten uit Europa en Azië betrokken bij het initiatief.
Wereldwijde bedreiging voor gletsjers
De Alpengletsjers smelten, maar zij zijn niet de enige die onder druk staan. Over de hele wereld worden vergletsjerde bergregio’s geconfronteerd met dezelfde problemen. Zelfs als de opwarming van de aarde beperkt blijft tot 1,5°C, zal tot 50% van alle gletsjers tegen het einde van deze eeuw verdwenen zijn. Als de huidige uitstoot van broeikasgassen niet drastisch wordt verminderd, voorspellen klimaatmodellen een temperatuurstijging van 2,7°C tegen 2100. Dit zou leiden tot de bijna volledige verdwijning van gletsjers in Midden-Europa, West-Canada, de VS en Nieuw-Zeeland.
Het smelten van de gletsjers heeft ingrijpende gevolgen:
- Gletsjers bevatten ongeveer 70% van al het zoetwater op aarde
- 22% van de wereldbevolking is afhankelijk van gletsjers als waterbron
- Smeltende gletsjers destabiliseren berggebieden, wat leidt tot een toename van lawines, rotsverschuivingen en overstromingen van gletsjermeren
- Gletsjers bevatten een uniek microbieel ecosysteem, dat een belangrijke rol speelt in de koolstof- en nutriëntenkringloop
Duurzame oplossingen
Om de smeltprocessen te vertragen, werkt het Glacier Stewardship Program aan duurzame technologieën. Eén van de methodes die wordt getest, is het gebruik van gletsjervliezen, die momenteel op sommige gletsjers worden ingezet om ijsverlies tegen te gaan. “Wij werken al jaren nauw samen met bedrijven en exploitanten van gletsjerliften om duurzame oplossingen te vinden.” – Birgit Sattler, Universiteit van Innsbruck. De meeste gletsjervliezen zijn nog van plastic, wat leidt tot microplasticvervuiling in de Alpen. Daarom worden milieuvriendelijke alternatieven onderzocht. Op de Stubaier Gletscher test het team momenteel met gletsjerbedekking op basis van cellulosevezels.
Het internationale onderzoeksteam richt zich op drie belangrijke pijlers:
- Innovatieve technologieën ontwikkelen om ijsverlies te vertragen, onder andere door het verbeteren van de reflectie van zonlicht op gletsjers.
- Een wereldwijd netwerk van observatiestations opzetten om gletsjerrisico’s zoals overstromingen van gletsjermeren en ijsschuiven beter te voorspellen. Hierbij worden KI-gestuurde bewakingssystemen en satelliettechnologieën ingezet.
- Een internationale microbiële biobank in Zwitserland oprichten, waarin gletsjer micro-organismen worden opgeslagen en geanalyseerd. Dit draagt bij aan het behoud van unieke bacteriën en schimmels die belangrijk zijn voor het klimaat en ecosystemen.
De toekomst van wintersport en gletsjers
De onderzoeksresultaten van het Glacier Stewardship Program kunnen een cruciale rol spelen in de bescherming van de resterende gletsjers. Dit is niet alleen van belang voor de wetenschap, maar ook voor de toekomst van skigebieden. Wintersportgebieden die afhankelijk zijn van gletsjers, zoals Sölden, Hintertux en de Stubaier Gletscher, zullen op lange termijn moeten inspelen op de gevolgen van het smeltende ijs.
Door een samenwerking tussen onderzoekers, skigebieden en overheden, wordt gezocht naar innovatieve en duurzame oplossingen. Hoewel de uitdagingen groot zijn, tonen deze initiatieven aan dat wetenschap en technologie een sleutelrol kunnen spelen in de strijd tegen het verdwijnen van de gletsjers.
Lees ook: Alarmerend: 95% van de gletsjers voor einde van deze eeuw gesmolten
