Nieuwsbrief per mail ontvangen

Let op: je moet je aanmelding bevestigen per mail

Cultuur snuiven op wintersport – Smokkelmuseum in Châtel

Wintersportredacteur

Gebroken arm, te veel spierpijn of gewoon een dagje rust? Geen nood, er is in de meeste wintersportplaatsen genoeg te doen om je niet te hoeven vervelen. En dan bedoelen we eens een keer geen après-ski. Zo kun je in het mooie Portes du Soleil een bezoek brengen aan het smokkelaarsmuseum. Het wat? Ja dat dus.

Wat het skigebied van Portes du Soleil onder meer bijzonder maakt, is het feit dat je van Frankrijk naar Zwitserland kunt skiën en weer terug. Zeker leuk om thuis te kunnen vertellen, maar het wordt interessanter als je beseft wat voor rijke historie het gebied heeft. De grensovergang bracht vroeger namelijk meer met zich mee dan enkel en alleen het verhaal van een leuke skitocht. Om die reden heeft de gemeente Chatêl in 2011 het oude douanehuis omgebouwd tot een museum dat zich richt op het smokkelverleden van de regio. Met behulp van ouderwets handgetekende afbeeldingen wordt op een interessante en speelse manier laten zien hoe het leven in het gebied was voor de tijd van het wintertoerisme.

How it all began
Het verhaal begint in de 18e eeuw, toen de toenmalige koning de zogenaamde zoutbelasting invoerde nadat hij duidelijke landsgrenzen in kaart had gebracht. Waarschijnlijk had de beste man altijd trek in zout, want hij verplichtte iedereen in zijn rijk belasting te betalen in zout. Zout werd dus een duurbetaald ruilmiddel. En wat doe je als het zout in je eigen land te duur wordt? Juist, je haalt het uit het aangrenzende land. Er was wel een klein probleem, want de enige weg naar de buren werd streng bewaakt. Je kwam niet ongezien langs het douanehuisje en de straffen waren niet mild. Voor 20 kilo zout ging je zonder pardon de bak in. Dus moesten er andere manieren gevonden worden om de smokkelwaar het land in en uit te krijgen: door de bergen.

Goede smokkelverhalen
Behalve zout werd er na het dichtgooien van de grenzen in de 18e eeuw nog veel meer gesmokkeld. De Zwitsers smokkelden graag vlees, kaas, boter en eieren uit het goedkope Frankrijk en naast zout was in Zwitserland bijvoorbeeld ook de koffie goedkoper. Bij elk product horen tientallen goede verhalen waarvan er een aantal tentoongesteld zijn in het museum. Douaniers die niet konden skiën, smokkelaars die munten in hun stijgvellen verstopten en geheime verstopplekken voor smokkelwaar, alles komt voorbij. Pas in 1920 kwam het skiën naar Frankrijk en de verhalen doen de ronde dat de smokkelaars de eerste skiërs waren die het land kende.

Mijn persoonlijke favoriet is die van het smokkelen van varkens. Je kunt je voorstellen dat die roze dikzakken niet het ideale product zijn om te smokkelen, maar business is business. Eenmaal op weg met de knorrige beesten kwamen de smokkelaars erachter dat het geluid dat de varkens produceerden ervoor zorgden dat de douaniers gealarmeerd werden. De oplossing was simpel en bestond uit sterke drank – naar verluidt een hele fles. Ze liepen misschien niet sneller, maar het was voor de smokkelaars toch een stuk veiliger.

Breng zelf eens een bezoek
De andere bijzondere verhalen vind je allemaal in het museum, waar dit jaar een tentoonstelling te zien is over de rol van vrouwen bij het smokkelen. Meer info op deze website: La Vieille Douane. Ben je in de buurt, dan is het die vier euro entree voor het smokkelmuseum zeker waard!

Nieuwsalerts ontvangen?

Schrijf je in